ಮಹಾಭಾರತ ತಾತ್ಪರ್ಯನಿರ್ಣಯ, ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ 17: 154 - 163

ಅಥಾಪರೇ ಚ ಯಾದವಾ ವಿಜಿತ್ಯ ತದ್ಬಲಂ ಯಯುಃ ।

ಪುರೈವ ರುಗ್ಮಿಪೂರ್ವಕಾಃ ಪ್ರಜಗ್ಮುರಚ್ಯುತಂ ಪ್ರತಿ ॥೧೭.೧೫೪॥

ಬೇರೆ ಯಾದವರು ಜರಾಸಂಧ ಶಿಶುಪಾಲರ ಸೈನ್ಯ ಸೋಲಿಸಿ ಹೊರಟರು ,

ಇದಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ರುಗ್ಮಿ ಮುಂತಾದವರು ಭಗವಂತನ ಬೆನ್ನೇರಿ ಬಂದಿದ್ದರು .

ಸಹೈಕಲವ್ಯಪೂರ್ವಕೈಃ ಸಮೇತ್ಯ ಭೀಷ್ಮಕಾತ್ಮಜಃ ।

ಹರಿಂ ವವರ್ಷ ಸಾಯಕೈಃ ಸ ಸಿಂಹವನ್ನ್ಯವರ್ತ್ತತ ॥೧೭.೧೫೫॥

ಏಕಲವ್ಯ ಮುಂತಾದವರ ಕೂಡಿದ ಭೀಷ್ಮಕಪುತ್ರ ರುಗ್ಮಿ ಬಾಣಗಳಿಂದ ,

ಕೃಷ್ಣನ ಪೀಡಿಸಬಂದಾಗ ಭಗವಂತ ಸಿಂಹದಂತೆ ಅವನತ್ತ ತಿರುಗಿದ .

ಅಕ್ಷೋಹಿಣೀತ್ರಯಂ ಹರಿಸ್ತದಾ ನಿಹತ್ಯ ಸಾಯಕೈಃ ।

ಅವಾಹನಾಯುಧಂ ವ್ಯಧಾನ್ನಿಷಾದಪಂ ಶರೈಃ ಕ್ಷಣಾತ್ ॥೧೭.೧೫೬॥

ಶ್ರೀಹರಿ ಮಾಡಿದ ಸಂಹಾರ-ಮೂರು ಅಕ್ಷೋಹಿಣಿ ಸೇನಾ ,

ಬೇಡನಾಯಕ ಏಕಲವ್ಯನ ಮಾಡಿದ ವಾಹನ ಶಸ್ತ್ರಹೀನ .

ಶರಂ ಶರೀರನಾಶಕಂ ಸಮಾದದಾನಮೀಶ್ವರಮ್ ।

ಸ ಏಕಲವ್ಯ ಆಶು ತಂ ವಿಹಾಯ ದುದ್ರುವೇ ಭಯಾತ್ ॥೧೭.೧೫೭॥

ಶರೀರನಾಶಕ ಬಾಣವ ಭಗವಂತ ಎತ್ತಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ನೋಟ ,

ಕಂಡ ಏಕಲವ್ಯ ಭಯದಿಂದ ರಣಭೂಮಿ ಬಿಟ್ಟು ಕಿತ್ತ ಓಟ .

ಧನುರ್ಭೃತಾಂ ವರೇ ಗತೇ ರಣಂ ವಿಹಾಯ ಭೂಭೃತಃ ।

ಕರೂಶರಾಜಪೂರ್ವಕಾಃ ಕ್ಷಣಾತ್ ಪ್ರದುದ್ರುವುರ್ಭಯಾತ್ ॥೧೭.೧೫೮॥

ಓಡುತ್ತಿರಲು ಯುದ್ಧರಂಗದಿಂದ ಏಕಲವ್ಯನೆಂಬ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಧನುರ್ಧಾರಿ ,

ದಂತವಕ್ರ ಮೊದಲಾದವರು ಹಿಡಿದರು ಭಯದಿಂದ ಅದೇ ದಾರಿ .

ಅಥಾsಸಸಾದ ಕೇಶವಂ ರುಷಾ ಸ ಭೀಷ್ಮಕಾತ್ಮಜಃ ।

ಶರಾಮ್ಬುಧಾರ ಆಶು ತಂ ವಿವಾಹನಂ ವ್ಯಧಾದ್ಧರಿಃ ॥೧೭.೧೫೯॥

ಅವರ ನಿರ್ಗಮನಾನಂತರ ರುಗ್ಮಿ ಬಾಣಗಳ ಮಳೆಗರೆಯುತ್ತ ಬಂದ ,

ಕೂಡಲೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಪರಮಾತ್ಮ ಅವನ ರಥವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ಹಾಕಿದ .

ಚಕರ್ತ್ತ ಕಾರ್ಮ್ಮುಕಂ ಪುನಃ ಸ ಖಡ್ಗಚರ್ಮ್ಮಭೃದ್ಧರೇಃ ।

ರಥಂ ಸಮಾರುಹಚ್ಛರೈಶ್ಚಕರ್ತ್ತ ಖಡ್ಗಮೀಶ್ವರಃ ॥೧೭.೧೬೦॥

ರುಗ್ಮಿಯ ಬಿಲ್ಲನ್ನು ಕೃಷ್ಣ ಕಡಿದಾಗ ಮತ್ತೆ ಕತ್ತಿ ಗುರಾಣಿ ಸಮೇತ ,

ಎದುರಿಸಿದ ಕೃಷ್ಣ ತನ್ನ ರಥವೇರಿದ ರುಗ್ಮಿಯ ಖಡ್ಗವ ಕತ್ತರಿಸುತ್ತ .

ಶರೈರ್ವಿತಸ್ತಿಮಾತ್ರಕೈರ್ವಿಧಾಯ ತಂ ನಿರಾಯುಧಮ್ ।

ಪ್ರಿಯಾವಚಃ ಪ್ರಪಾಲಯನ್ ಜಘಾನ ನೈನಮಚ್ಯುತಃ ॥೧೭.೧೬೧॥

ಹನ್ನೆರಡಂಗುಲ ಬಾಣಗಳಿಂದ ರುಗ್ಮಿಯ ಮಾಡಿದ ನಿರಾಯುಧ ,

ರುಗ್ಮಿಣಿಯ ಮಾತ ಕೇಳುತ್ತಾ ಕೃಷ್ಣ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ ಅವನ ವಧ .

ನಿಬದ್ಧ್ಯ ಪಞ್ಚಚೂಳಿನಂ ವಿಧಾಯ ತಂ ವ್ಯಸರ್ಜ್ಜಯತ್ ।

ಜಗಜ್ಜನಿತ್ರಯೋರಿದಂ ವಿಡಮ್ಬನಂ ರಮೇಶಯೋಃ ॥೧೭.೧೬೨॥

ಕೃಷ್ಣ ಅವನ ಕಟ್ಟಿ ಐದು ಜುಟ್ಟ ಇಟ್ಟು ,

ಕಳಿಸಿಬಿಟ್ಟ ಅವನನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಕೊಟ್ಟು ,

ಜಗದ್ಮಾತಾಪಿತರ ವಿಡಂಬನೆಯ ಗುಟ್ಟು .

ಸದೈಕಮಾನಸಾವಪಿ ಸ್ವಧರ್ಮ್ಮಶಾಸಕೌ ನೃಣಾಮ್ ।

ರಮಾ ಹರಿಶ್ಚ ತತ್ರ ತೌ ವಿಜಹ್ರತುರ್ಹಿ ರುಗ್ಮಿಣಾ ॥೧೭.೧೬೩॥

ಒಂದೇ ಮನೋಧರ್ಮದ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣರಲ್ಲಿ ಎಂದೂ ಇಲ್ಲ ಭೇದ ,

ಯುಧ್ಧದಂಗಳದಲ್ಲಿ ಅವರು ತೋರಿದ್ದು ಲೋಕಧರ್ಮದ ವಿನೋದ .

[Contributed by Shri Govind Magal]