ಮಹಾಭಾರತ ತಾತ್ಪರ್ಯನಿರ್ಣಯ, ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ 12: 100 - 104

ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ಪೂರ್ವಮಭೂದ್ಧರೇಃ ಪದಂ  ಸಂಸೇವಿತುಂ ಪವನಾವೇಶಯುಕ್ತಃ ।

ಸ ಉದ್ಧವೋ ನಾಮ ಯದುಪ್ರವೀರಾಜ್ಜಾತೋ ವಿದ್ವಾನುಪಗವನಾಮಧೇಯಾತ್ ॥೧೨.೧೦೦॥

ಧರ್ಮರಾಯ, ಭೀಮ, ಬಲರಾಮ, ಕೃಷ್ಣ, ಅರ್ಜುನಾದಿಗಳ ಹುಟ್ಟಿನ ಮುನ್ನ,

ಹರಿಪಾದ ಸೇವೆಗಾಗಿ ಬೃಹಸ್ಪತ್ಯಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ದ್ರೋಣನಾಮಕರಾಗಿ ಜನನ.

ಅವರೇ ಮತ್ತೆ ಮುಖ್ಯಪ್ರಾಣಾವೇಷದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದಾಗಿನ ಹೆಸರು ಉದ್ಧವ,

ಆ ಉದ್ಧವನ ಹುಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣನಾದ ಯದುಶ್ರೇಷ್ಠನ ಹೆಸರದು ಉಪಗವ.

ದ್ರೋಣಾತ್ಮಕಂ ನಾತಿತರಾಂ ಸ್ವಸೇವಕಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಧರಿರ್ಮ್ಮಾಮಿತಿ ಭೂಯ ಏವ ।

ಸ ಉದ್ಧವಾತ್ಮಾsವತತಾರ ಯಾದವೇಷ್ವಾಸೇವನಾರ್ತ್ಥಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮಸ್ಯ ॥೧೨.೧೦೧॥

ದ್ರೋಣರೂಪದ ತನ್ನಿಂದ ಕೃಷ್ಣ ಅತ್ಯಂತ ಸೇವೆ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾರನೆಂದು,

ಉದ್ಧವ ನಾಮದಿಂದ ಯದುಗಳಲ್ಲವತರಿಸಿಬಂದ ನಾರಾಯಣ ಸೇವೆಗೆಂದು.

ಬೃಹಸ್ಪತೇರೇವ ಸ ಸರ್ವವಿದ್ಯಾ ಅವಾಪ ಮನ್ತ್ರೀ ನಿಪುಣಃ ಸರ್ವೇವೇತ್ತಾ ।

ವರ್ಷತ್ರಯೇ ತತ್ಪರತಃ ಸ ಸಾತ್ಯಕಿರ್ಜ್ಜಜ್ಞೇ ದಿನೇ ಚೇಕಿತಾನಶ್ಚ ತಸ್ಮಿನ್ ॥೧೨.೧೦೨॥

ಉದ್ಧವ ಬೃಹಸ್ಪತಿಯಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ವಿದ್ಯೆಗಳ ಹೊಂದಿದ,

ಮಂತ್ರಾಲೋಚನೆಯ ನಿಪುಣನಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಬಲ್ಲವನಾಗಿದ್ದ.

ಉದ್ಧವ ಹುಟ್ಟಿ ಮೂರುವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸಾತ್ಯಕಿಯ ಜನನ,

ಅದೇ ಶುಭದಿನದಂದು ಚೇಕಿತಾನನದೂ ಆಗಮನ. 

ಮರುತ್ಸು ನಾಮ ಪ್ರತಿಭೋ ಯದುಷ್ವಭೂತ್ ಸ ಚೇಕಿತಾನೋ ಹರಿಸೇವನಾರ್ತ್ಥಮ್ ।

ತದೈವ ಜಾತೋ ಹೃದಿಕಾತ್ಮಜೋsಪಿ ವರ್ಷತ್ರಯೇ ತತ್ಪರತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥೧೨.೧೦೩॥

ಮರುದ್ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭಾ ಎನ್ನುವ ಮರುತ್ತು ತಾನು,

ಯದುಗಳಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಚೇಕಿತಾನ ಎನಿಸಿಕೊಂಡ ಅವನು.

ಆಗಲೇ ಪರಮಾತ್ಮನ ಸೇವೆಗೆ ಹುಟ್ಟಿದ ಕೃತವರ್ಮ,

ಮೂರುವರ್ಷಾನಂತರ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ತಾಳಿದ ಜನ್ಮ.

ತತೋsಬ್ದತೋ  ಭೂಭರಸಂಹೃತೌ ಹರೇರಙ್ಗತ್ವಮಾಪ್ತುಂ ಗಿರಿಶೋsಜನಿಷ್ಟ ।

ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ನಾಮತೋsಶ್ವಧ್ವನಿಂ ಸ ಯಸ್ಮಾಚ್ಚಕ್ರೇ ಜಾಯಮಾನೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ॥೧೨.೧೦೪॥

ತದನಂತರ ಒಂದು ವರ್ಷವಾದ ಮೇಲೆ,

ಭೂಭಾರಹರಣದಿ ಶಿವ ಸೇರುವ ಲೀಲೆ.

ಸದಾಶಿವ ಮಾಡಿದ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಅವತಾರ,

ಹುಟ್ಟುತ್ತಲೇ ಕುದುರೆಯಂತೆ ಕೆನೆದ ಈಶ್ವರ.

ಹಾಗಾಗಿ ಅಶ್ವತ್ಥಾಮನೆಂದಾದ ಗಂಗಾಧರ.
[Contributed by Shri Govind Magal]