Ślōka from Bala Kāṅḍa
1-23-2
कौसल्या सुप्रजा राम पूर्वासन्ध्या प्रवर्तते।
उत्तिष्ठ नरशार्दूल कर्त्तव्यं दैवमाह्निकम्॥
kausalyā
suprajā rāma pūrvāsandhyā pravartatē ।
uttiṣṭha
naraśārdūla karttavyaṁ daivamāhnikam ॥
This is an incantation that was composed by Sage Viśvāmitra, asking Rāma and Lakshmana to arise from the night’s
sleep.
Rāma and Lakṣmana,
as children, in deep sleep in the wee hours of the day is when their Guru Sage Viśvāmitra, awakens them through this melodious, inspirational
verse. What does this mean?
Apparent meaning:
O Kausalyā’s blessed son Rāma, dawn is just round the
corner. Wake up, O my brave ‘lion-man’ (one who stands out among humans as the
best) and perform your morning obeisance and prayers to prepare you for the
day’s duties.
How should we internalize this as prayer when we wake up?
kausalyā suprajā – progeny of those who are capable –
Kausalyā, though not an exact meaning from the lexicon, points to kushala or
‘capable;’ kausalyā can be taken to mean he / she who has gained capability
from a conducive environment – thanks to the forefathers and others too; suprajā
means (su) good, knowledgeable (prajā) - we need to respect our forefathers for
the environment, education and skillsets they have provided to us and what has
shaped us as good and capable beings.
Rāma – happiness, bliss, ānanda; happiness is the first
choice you should make, as you wake up. Tell yourself, today, I choose
happiness as my mental environment. A happy mind, deals with the outside world
better. Happiness is in you, not outside. It is not external factors that give
you happiness or contentment, it is your own mind. Condition it therefore even
as you wake up, to choose happiness at the start of the day.
purvāsandhyā pravartatē – prior to the onset of light in your waking stages. In other words,
before other issues or knowledge of other issues dawns on you.
uttiṣṭha naraśārdūla – wake up, my lion amongst men – the
next quality that the mind needs, is courage. Here lion is a metaphor to
indicate bravado but one has to remember, this is preceded by a happy mind
which is invoked first. So you condition your mind to be happy and courageous,
come what may, during the day you are to encounter, ahead!
karttavyaṁ daivamāhnikam – perform your actions as prayerful
duty to God; be selfless in what you do. How? ‘All work is God’s work, all work
is carried through me by God, all work performed by me is as ordained by God,
for my betterment, no matter what the result is!’ The best results, long term,
accrue to us, when we work selflessly, excellence, not reward, should be our
chief motive in work; reward follows. A reward that is hanging is like a carrot
that dangles in front of a horse!
This is a beautiful incantation which, if understood
properly, motivates you to condition your mind and set it to appreciate your
surroundings, choose happiness, invoke courage, cultivate selflessness and aim
for excellence, just as you wake up to start your day!
Why wake up prior to sun-rise?
It is a well-known fact that light plays a major role in our
thought process. Change of light means change of mind – you may experiment with
your own mind. (‘Evil men plot in the dark!’ Julius Caesar, Shakespeare)
Just as we step out of darkness to light each day, we catch
our mind at that time when light support is absent prior to dawn, so that the
‘seed of ‘bio-feedback’ is watered when the soil is loose’ – we move from a
weak part of the day(dark) to a stronger part (light) by preparing our mind,
before other thoughts take over, before other slumbering souls wake up and take
up our time and energy!
🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹
In this connection, there is a related ślōka from Ācārya Madhva’s
Dwādaśa Stōtra. (The
Saṁskṛta ślōka is beautifully translated by our Pūjya Ācāryaru and here’s the English version) …
कुरुभुङ्क्ष्वा च कर्म निजं नियतं हरिपाद विनम्र
धिया सततं ।
हरिरेव परो हरिरेव गुरुर्हरिरेव जगत पितृमातृगतिः ॥
Kurubhuṅkṣva
ca karma nijaṁ niyataṁ haripāda vinamra dhiyā satataṁ ।
harirēva
parō harirēva gurur'harirēva jagat pitr̥mātr̥gatiḥ ॥
Perform your ordained actions and accept whatever comes your
way … let not the awareness of Hari’s feet slip from you … it is Hari the
Supreme divinity, Hari is the Guru, refuge, Hari is the Mother & Father of
this world …
* *
* *
(More : Kannada Version)
ಕೌಸಲ್ಯಾ ಸುಪ್ರಜಾ ರಾಮ
ಪೂರ್ವಾಸಂಧ್ಯಾ ಪ್ರವರ್ತತೆ ।
ಉತ್ತಿಷ್ಠ ನರಶಾರ್ದೂಲ ಕರ್ತವ್ಯಂ
ದೈವಮಾಹ್ನಿಕಮ್ ॥
ಒಂದು ರೀತಿಯಿಂದ ಇದು ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರರು ಭಗವಂತನಿಗೆ ಸುಪ್ರಭಾತ
ಹೇಳಿದ ಪರಿ...
(ಪುರಂದರದಾಸರು ತಿರುಪತಿಯ ಶ್ರೀನಿವಾಸನಿಗೆ ಹೇಳಿದಂತೆ .... ಏಳು ನಾರಾಯಣನೆ, ಏಳು ಲಕ್ಷ್ಮೀರಮಣ ಏಳು ಶ್ರೀಗಿರಿಯೊಡೆಯ ವೇಂಕಟೇಶ)
ಎಂದೂ ನಿದ್ರೆಮಾಡದ ಭಗವಂತನನ್ನು ಏಬ್ಬಿಸುವುದು ಎಂದರೇನು ? ಮಲಗದವನಿಗೆ ಎಂಥ ಸುಪ್ರಭಾತ ?
ಆದ್ದರಿಂದ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರರಂತ (ಪುರಂದರ ದಾಸರಂತ) ಜ್ಞಾನಿಗಳು
ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದು ನಮ್ಮನ್ನೇ ಅಲ್ಲವೇ...
ಎಲ್ಲ ಕಡೆಯೂ ಇರುವ ಭಗವಂತ ನನ್ನೊಳಗೂ ತುಂಬಿದ್ದಾನೆ. ನನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಆ ಭಗವಂತನಿಗೊಂದು ಪ್ರಾರ್ಥನೆ : ಓ ಭಗವಂತನೇ ! ತಮಸ್ಸೆಂಬ ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ಕಳೆದು
ನನ್ನಲ್ಲಿ ಬೆಳಕಾಗಿ ತುಂಬು. ಏಕೆಂದರೆ ನೀನೇ ಬೆಳಕಿನ ಪುಂಜ... ಆ ಎಚ್ಚರ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಮೂಡಿ
ನನ್ನಿಂದ ಪ್ರಾಥಃ ಕರ್ಮಗಳನ್ನು ನೀನೇ ಮಾಡಿಸಬೇಕು... ಅದೇ ನಿಜವಾದ ಸುಪ್ರಭಾತ... ಅದಕ್ಕೆಂದೇ ನಿನಗೆ ಈ ಸುಪ್ರಭಾತದ ಶ್ಲೋಕ...
ಕೌಸಲ್ಯಾ ಸುಪ್ರಜಾ ರಾಮ
🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹
ಭಗವಂತನನ್ನೇ ಮಗುವಾಗಿ ಪಡೆದು ಅಮಿತವಾದ ಆನಂದವನ್ನು
(ರಾಮ-ಅಮಿತಾನಂದ ಸ್ವರೂಪ) ಅನುಭವಿಸಿದ ಕೌಸಲ್ಯೆ ಸುಪ್ರಜೆಯಾದಳು... (ಅನೇಕ ಸದ್ಗುಣಗಳುಳ್ಳ
ಮಗುವಿನ ತಾಯಿ 'ಸುಪ್ರಜೆ' ಎನಿಸುತ್ತಾಳೆ)
ಪೂರ್ವಾಸಂಧ್ಯಾ ಪ್ರವರ್ತತೆ
🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹
ರಾತ್ರಿಕಳೆದು ಹಗಲು ಮೂಡುವ ಸಂಧಿಕಾಲವೆ ಪೂರ್ವ
ಸಂಧ್ಯೆ.(ಹಗಲು ಕಳೆದು ರಾತ್ರಿ ಮೂಡುವ ಕಾಲವೇ ಸಾಯಂ ಸಂಧ್ಯೆ) ಸೂರ್ಯೋದಯಕ್ಕೆ ನಾಲ್ಕು ಘಳಿಗೆ
ಮೊದಲು ಅರುಣೋದಯಕಾಲ. ಅದೇ ನಿತ್ಯಾನುಷ್ಠಾನ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಕಾಲ... (1ಘಳಿಗೆ=24 ನಿಮಿಷ. ಸೂರ್ಯೋದಯಕ್ಕೆ 4 ಘಳಿಗೆ ಮೊದಲು ಅಂದರೆ 96 ನಿಮಿಷ ಮೊದಲು ಅರುಣೋದಯ ಕಾಲ.
ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 6:00ಕ್ಕೆ ಸೂರ್ಯೋದಯವಾದರೆ ಮುಂಜಾನೆ 4:24 ಕ್ಕೆ ನಮ್ಮ ದಿನದ ಕಾರ್ಯಕಲಾಪಗಳು
ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಕಾಲ)...
ಉತ್ತಿಷ್ಠ ನರಶಾರ್ದೂಲ
🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹
ಭಗವಂತ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಅವತರಿಸಿ ಬಂದಾಗ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯರಂತೆ
ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅದು ಲೋಕಶಿಕ್ಷಣ
ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ.
ಅದನ್ನರಿತ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರರು ಕೂಡ ಹಾಗೆಯೇ ರಾಮ-ಲಕ್ಷ್ಮಣರನ್ನು
ಎಬ್ಬಿಸುವ ನಾಟಕವಾಡಿ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಕರ್ತವ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ...
ನಾವೂ ಕೂಡ ರಾಮನಂತೆ ಸಿಂಹದ ಎದೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದಾಗ
ಮಾತ್ರ ಜೀವನದ ಕತ್ತಲಿನಿಂದ (ರಾತ್ರಿಯ ನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಮನಸ್ಸು ಬೆಳಗಿನ ಜಾವ ಸೋಮಾರಿತನಕ್ಕೆ
ಜಾರ ಬಹುದಾದ) ಜಾಢ್ಯವನ್ನು ಜಾಡಿಸಿ ಎದ್ದು ನಿಲ್ಲಲು ಸಾಧ್ಯ ...
ಆಗ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಶಾಂತವಾದ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಹೊಂದಲು ಸಾಧ್ಯ. ಪ್ರಸನ್ನವಾದ ಮನಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯ ಎಂತಹ ದೊಡ್ಡ
ಕಾರ್ಯವನ್ನೂ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಾಧಿಸಬಲ್ಲ (ಮನುಷ್ಯನಾಗಿ
ರಾಮಚಂದ್ರ ನಡೆದು ತೋರಿದಂತೆ)...
ಕರ್ತವ್ಯಂ ದೈವಮಾಹ್ನಿಕಮ್
🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹
ಭಗವಂತ ನಿನ್ನ ಪಾಲಿಗೆ ಕೊಟ್ಟ ಕೆಲಸ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು
ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಮಾಡು... ಅದು ಭಗವಂತನ ಪೂಜೆಯಂದರಿತು ಮಾಡು... ಎಂದೂ ಭಗವಂತನ ಪಾದಗಳ ಅರಿವು
ಮರೆಯದಿರಲಿ ...ಏಕೆಂದರೆ ಭಗವಂತನೇ ನಮಗೆ ದೊಡ್ಡ ದೈವ. ಅವನೊಬ್ಬನೇ ಈ ಜಗತ್ತಿನ ಸೃಷ್ಟಿ , ಸ್ಥಿತಿ , ಸಂಹಾರ, ನಿಯಮನ, ಜ್ಞಾನ, ಅಜ್ಞಾನ, ಬಂಧ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷಕ್ಕೆ
ಕಾರಣ....
ಈ ಎಲ್ಲ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಅರಿತ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರರು ದುಷ್ಟ
ರಾಕ್ಷಸರ (ನಮ್ಮೊಳಗೆ ತುಂಬಿರುವ ಆಸುರಿ
ಶಕ್ತಿಗಳ) ಸಂಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದ ರಾಮ-ಲಕ್ಷ್ಮಣರನ್ನು ಬೆಳಗಾತ ಎಚ್ಚರಿಸಿ
ಅಣಿಗೊಳಿಸಿದ ಪರಿ....
🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹
ಇದೇ ಹಿನ್ನಲೆಯಲ್ಲಿ ದ್ವಾದಶ ಸ್ತೋತ್ರದ ಒಂದು ಶ್ಲೋಕ ಹೀಗಿದೆ
..(ಶ್ರೀ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರು ರಚಿಸಿದ ಸಂಸ್ಕೃತ ಶ್ಲೋಕಕ್ಕೆ ಶ್ರೀ ಗೋವಿಂದಾಚಾರ್ಯರ ಸುಂದರ
ಕನ್ನಡಾನುವಾದ) ...
ಕುರುಭುಂಕ್ಷ್ವ ಚ ಕರ್ಮ ನಿಜಂ
ನಿಯತಂ ಹರಿಪಾದ ವಿನಮ್ರ ಧಿಯಾ ಸತತಂ ।
ಹರಿರೇವ ಪರೋ ಹರಿರೇವ ಗುರು
ರ್ಹರಿರೇವ ಜಗತ್ ಪಿತೃಮಾತೃಗತಿಃ ॥
ನಿನ್ನ ಪಾಲಿನ ಕರ್ಮ ಮಾಡು ಬಂದದನ್ನುಣ್ಣು ... ಹರಿಯ
ಚರಣಗಳರಿವು ತಪ್ಪದಿರಲಿ...
ಹರಿಯೆ ಪರದೈವತವು ಹರಿಯೆ ಗುರು ಆಸರೆಯು ಹರಿಯೇ ಜಗದ
ತಾಯಿ-ತಂದೆ...
🌸🙏🙏🌸
No comments:
Post a Comment
ಗೋ-ಕುಲ Go-Kula