ಮಹಾಭಾರತ ತಾತ್ಪರ್ಯನಿರ್ಣಯ, ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ 8: 83 - 88

ತತೋ ಯಯೌ ರಾಘವಮೇವ ರಾವಣೋ ನಿವಾರಯಾಮಾಸ ತಮಾಶು ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ ।

ತತಕ್ಷತುಸ್ತಾವಧಿಕೌ ಧನುರ್ಭೃತಾಂ ಶರೈಃ ಶರೀರಾವರಣಾವದಾರಣೈಃ ॥೮.೮೩॥

ತದನಂತರ ರಾವಣ ಶ್ರೀರಾಮನತ್ತ  ಯುದ್ಧಕ್ಕೆಂದು ನಡೆದ.

ಹೀಗೆ ಹೊರಟ ರಾವಣನನ್ನು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ  ಲಕ್ಷ್ಮಣ ತಡೆದ.

ಬಿಲ್ಲುಗಾರರಲ್ಲೇ  ಉತ್ತಮರಾದ ಅವರಿಬ್ಬರು,

ಕವಚ ಸೀಳುವ ಬಾಣಗಳಿಂದ ಯುದ್ಧ ಮಾಡಿದರು.

ನಿವಾರಿತಸ್ತೇನ ಸ ರಾವಣೋ ಭೃಶಂ ರುಷಾsನ್ವಿತೋ ಬಾಣಮಮೋಘಮುಗ್ರಮ್ ।

ಸ್ವಯಂಭುದತ್ತಂ ಪ್ರವಿಕೃಷ್ಯ ಚಾsಶು ಲಲಾಟಮಧ್ಯೇ ಪ್ರಮುಮೋಚ ತಸ್ಯ ॥೮.೮೪॥

ಲಕ್ಷ್ಮಣನಿಂದ ತಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಸಿಟ್ಟಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ ರಾವಣ,

ಸೆಳೆದು ಬಿಟ್ಟ  ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತ ವ್ಯರ್ಥವಾಗದ ಭಯಂಕರ ಬಾಣ,

ಗುರಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದ  ಅದನ್ನು ಲಕ್ಷ್ಮಣನ ಹಣೆಯ ಮಧ್ಯದ ತಾಣ.

ಭೃಶಾಹತಸ್ತೇನ ಮುಮೋಹ ಲಕ್ಷ್ಮಣೋ ರಥಾದವಪ್ಲುತ್ಯ ದಶಾನನೋsಪಿ ।

ಕ್ಷಣಾದಭಿದ್ರುತ್ಯ ಬಲಾತ್ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಸ್ವಭಾಹುಭಿರ್ನ್ನೆತುಮಿಮಂ ಸಮೈಚ್ಛತ್ ॥೮.೮೫॥

ಆ ಬಾಣದಿಂದ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಹೊಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಮೂರ್ಛಿತನಾದ

ತಕ್ಷಣ ರಾವಣ ತನ್ನ ರಥದಿಂದ ಕೆಳಗೆ ಹಾರಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣನಿದ್ದಲ್ಲಿಗೆ ಓಡಿಬಂದ.

ತನ್ನಿಪ್ಪತ್ತು ಬಾಹುಗಳಿಂದ ಲಕ್ಷ್ಮಣನನ್ನು ಲಂಕೆಗೆ ಹೊತ್ತೊಯ್ಯಲು ಅನುವಾದ.

ಸಮ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಙ್ಜ್ಞಾಂ ಸ ಸುವಿಹ್ವಲೋsಪಿ ಸಸ್ಮಾರ ರೂಪಂ ನಿಜಮೇವ ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ ।

ಶೇಷಂ ಹರೇರಂಶಯುತಂ ನಚಾಸ್ಯ ಸ ಚಾಲನಾಯಾಪಿ ಶಶಾಕ ರಾವಣಃ ॥೮.೮೬॥

ಒಂದಷ್ಟು ವಿಚಲಿತನಾದರೂ ಲಕ್ಷ್ಮಣ,

ಸ್ಮರಣೆ ಮಾಡಿದ ಭಗವದ್ರೂಪ ಸಂಕರ್ಷಣ.

ಯಾವಾಗೊದಗಿತೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣಗೆ ಮೂಲರೂಪದ ಸ್ಮರಣಾಶಕ್ತಿ,

ಲಕ್ಷ್ಮಣನ ಅಲುಗಾಡಿಸಲೂ ಆಗಲಿಲ್ಲ ರಾವಣನ ಯಾವ ಯುಕ್ತಿ.

ಬಲಾತ್ ಸ್ವದೋರ್ಭಿಃ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಚಾಖಿಲೈರ್ಯ್ಯದಾ ಸ ವೀರಂ ಪ್ರಚಕರ್ಷ ರಾವಣಃ ।

ಚಚಾಲ ಪೃಥ್ವೀ ಸಹಮೇರುಮನ್ದರಾ ಸಸಾಗರಾ ನೈವ ಚಚಾಲ ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ ॥೮.೮೭॥

ರಾವಣ ತನ್ನೆಲ್ಲಾ ಕೈಗಳಿಂದ ಲಕ್ಷ್ಮಣನ ಬಲಿಷ್ಠವಾಗಿ ಹಿಡಿದು ಎಳೆದ ಆ ಪ್ರಯತ್ನ,

ಮೇರು-ಮಂದಾರ ಪರ್ವತ ಸಮುದ್ರ ಕೂಡಿರುವ ಭೂಮಿಗಾಯಿತಂತೆ ಕಂಪನ,

ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಆದರೂ ಅಲ್ಲೋಲಕಲ್ಲೋಲ,

ಲಕ್ಷ್ಮಣನ ಅಲುಗಾಡಿಸಲು ಅವನಿಂದಾಗಲಿಲ್ಲ

ಸಹಸ್ರಮೂರ್ಧ್ನೋsಸ್ಯ ಬತೈಕಮೂರ್ಧ್ನಿ ಸಸಪ್ತಪಾತಾಳಗಿರೀನ್ದ್ರಸಾಗರಾ ।

ಧರಾsಖಿಲೇಯಂ ನನು ಸರ್ಷಪಾಯತಿ ಪ್ರಸಹ್ಯ ಕೋ ನಾಮ ಹರೇತ್ ತಮೇನಮ್ ॥೮.೮೮॥

ಸಾವಿರ ಹೆಡೆಗಳುಳ್ಳ  ಶೇಷನ ಒಂದು ಹೆಡೆಯಲ್ಲಿ ,

ಏಳು ಪಾತಾಳ ಲೋಕ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ,

ಸಾಗರಗಳೂ,ಸಮಗ್ರ ಭೂಮಿ ಸಾಸಿವೆಯಂತೆ ಅಲ್ಲಿ.

ಅಂತಹ ಶೇಷನ ಅವತಾರಿಯಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಣನನ್ನು,

ಯಾರು ತಾನೇ ಎಳೆದೊಯ್ಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿನ್ನು.

[Contributed by Shri Govind Magal]